Tìm hiểu chi tiết dẫn động toàn thời gian trên xe ô tô

Trong thế giới ô tô, hệ dẫn động toàn thời gian (AWD) ngày càng được nhiều hãng xe trang bị nhờ khả năng tối ưu độ bám đường và an toàn. Vậy dẫn động toàn thời gian là gì, khác biệt ra sao so với các loại dẫn động khác? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn.

Nội Dung

Hệ dẫn động 4 bánh ô tô là gì?

Hệ dẫn động 4 bánh ô tô là gì

Hệ dẫn động 4 bánh (4WD hoặc AWD) là cơ chế truyền động trong đó cả bốn bánh xe cùng nhận lực từ động cơ. So với dẫn động cầu trước (FWD) hay cầu sau (RWD), hệ thống này mang lại khả năng bám đường vượt trội, đặc biệt trên địa hình trơn trượt hoặc gồ ghề.

Mục đích chính của dẫn động 4 bánh là tăng độ an toàn, cải thiện khả năng vận hành và phân bổ lực kéo hợp lý cho từng điều kiện di chuyển. Đây cũng là nền tảng của nhiều dòng xe SUV, xe off-road và ngày nay được ứng dụng rộng rãi trên xe đô thị để nâng cao trải nghiệm lái.

Nguyên lý hoạt động của hệ dẫn động 4 bánh

Nguyên lý hoạt động cơ bản của hệ dẫn động 4 bánh là truyền lực từ động cơ đến cả bốn bánh xe thông qua hộp số, trục truyền động và các bộ vi sai.

Ở Part-time 4WD, xe bình thường chạy cầu sau, khi gặp địa hình khó, người lái chủ động gài thêm cầu trước.
Ở Permanent 4WD, cả bốn bánh luôn nhận lực cùng lúc nhờ vi sai trung tâm.
Ở Full-time 4WD, hệ thống có thể tự điều chỉnh phân bổ lực kéo giữa cầu trước và cầu sau để phù hợp mặt đường.
Với AWD, cảm biến điện tử sẽ tự động nhận diện điều kiện vận hành, từ đó phân bổ lực kéo thông minh mà không cần người lái can thiệp.

Cơ chế này giúp xe duy trì độ bám tối ưu, giảm nguy cơ trượt bánh và tăng sự ổn định khi tăng tốc, ôm cua hoặc di chuyển trên địa hình khó.

Phân loại và ưu nhược điểm hệ dẫn động 4 bánh ô tô

2.1. Dẫn động 4 bánh bán thời gian (Part-time 4WD)

Đây là loại 4WD cơ bản nhất, thường có mặt trên xe bán tải hoặc SUV thiên về off-road. Bình thường, xe vận hành bằng dẫn động cầu sau để tiết kiệm nhiên liệu. Khi gặp địa hình khó, người lái chủ động gài cầu trước, biến xe thành dẫn động 4 bánh.

Ưu điểm:

Kết cấu cơ khí đơn giản, ít hỏng hóc, chi phí bảo dưỡng thấp.
Lực kéo mạnh mẽ, thích hợp đi đường đá, cát, bùn hoặc leo dốc.
Người lái có thể chủ động kiểm soát chế độ vận hành theo nhu cầu.

Nhược điểm:

Cần kinh nghiệm lái vì người lái phải tự chuyển chế độ.
Không tối ưu khi chạy đường nhựa bằng phẳng, dễ gây hao mòn và rung giật.

2.2. Dẫn động 4 bánh thường xuyên (Permanent 4WD)

Với hệ thống này, cả 4 bánh luôn nhận lực từ động cơ thông qua một bộ vi sai trung tâm. Xe lúc nào cũng vận hành ở chế độ 4 bánh, không cần gài cầu thủ công.

Ưu điểm:

Độ ổn định cao khi di chuyển tốc độ lớn, nhất là trên cao tốc.
Bám đường tốt, thích ứng với nhiều loại địa hình từ đường nhựa đến đường đất.
Phân bổ lực kéo cân bằng, giảm nguy cơ trượt bánh.

Nhược điểm:

Tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn FWD hoặc RWD.
Hệ thống cơ khí phức tạp, chi phí bảo dưỡng cao.
Xe thường nặng hơn, ảnh hưởng đến hiệu suất.

2.3. Dẫn động 4 bánh toàn thời gian (Full-time 4WD)

Đây là phiên bản cải tiến của Permanent 4WD, bổ sung khả năng tự động phân bổ lực kéo giữa cầu trước và cầu sau tùy điều kiện mặt đường. Một số xe còn có chế độ khóa vi sai để tăng khả năng vượt địa hình.

Ưu điểm:

Vận hành linh hoạt, mượt mà hơn so với Permanent 4WD.
Tăng độ an toàn trên đường trơn trượt, tuyết hoặc khi ôm cua gắt.
Cân bằng tốt giữa hiệu suất và độ tiện dụng.

Nhược điểm:

Giá thành xe cao, chi phí bảo dưỡng tốn kém.
Trọng lượng xe tăng, có thể ảnh hưởng đến mức tiêu hao nhiên liệu.

2.4. Dẫn động tất cả các bánh (AWD – All-Wheel Drive)

AWD thường được xem là “phiên bản thông minh” của 4WD, phổ biến trên CUV, SUV đô thị và xe hạng sang. Hệ thống này hoàn toàn tự động, người lái không cần thao tác thủ công. AWD có thể hoạt động ở chế độ on-demand (bình thường chạy 2 bánh, khi cần tự kích hoạt thêm 2 bánh còn lại) hoặc full-time AWD (luôn truyền lực đến cả 4 bánh, phân bổ linh hoạt bằng cảm biến điện tử).

Ưu điểm:

Độ an toàn và bám đường vượt trội, đặc biệt trong điều kiện đường mưa, trơn hoặc gấp khúc.
Người lái không cần can thiệp, mang lại trải nghiệm thoải mái và tiện lợi.
Vận hành mượt, phù hợp cho cả đường đô thị lẫn đèo dốc.

Nhược điểm:

Cấu trúc phức tạp, yêu cầu kỹ thuật cao.
Giá thành xe và chi phí sửa chữa, bảo dưỡng đắt đỏ.

Bảng so sánh các loại hệ dẫn động 4 bánh ô tô

Hệ dẫn động	Đặc điểm chính	Ưu điểm	Nhược điểm	Ứng dụng phổ biến
Part-time 4WD	Người lái tự chọn chế độ 2WD hoặc 4WD	Giá rẻ, mạnh mẽ khi off-road	Không tối ưu trên đường nhựa, cần thao tác thủ công	Xe bán tải, SUV địa hình
Permanent 4WD	4 bánh luôn nhận lực từ động cơ	Ổn định, bám đường tốt	Hao xăng hơn, bảo dưỡng cao	SUV cỡ lớn, xe địa hình
Full-time 4WD	Tự phân bổ lực giữa cầu trước & sau	Linh hoạt, an toàn, hiệu quả cao	Giá cao, tiêu hao nhiên liệu	Xe SUV cao cấp
AWD	Hệ thống hoàn toàn tự động, không cần can thiệp	Vận hành mượt, bám đường vượt trội, an toàn	Giá đắt, chi phí bảo dưỡng cao	Xe CUV, SUV đô thị, xe sang

Các mẫu xe sử dụng hệ dẫn động 4 bánh tại thị trường Việt Nam

Tại Việt Nam, nhiều mẫu xe ở các phân khúc khác nhau được trang bị 4WD hoặc AWD, tiêu biểu như:

Subaru: Forester, Outback, Crosstrek, WRX (S-AWD toàn thời gian đối xứng).
Toyota: Fortuner 4×4, Land Cruiser Prado, Land Cruiser.
Mitsubishi: Pajero Sport 4×4, Outlander AWD.
Mazda: Mazda CX-5 AWD, Mazda CX-8 AWD.
Hyundai: Santa Fe AWD, Palisade AWD.
Kia: Sorento AWD, Sportage AWD.
Ford: Everest 4×4, Ranger 4×4, Explorer AWD.

Những mẫu xe này đáp ứng tốt nhu cầu di chuyển cả trong đô thị lẫn đường trường, đặc biệt phù hợp với khách hàng thường xuyên đi xa hoặc cần chinh phục địa hình phức tạp.

Những câu hỏi thường gặp về dẫn động toàn thời gian

1. Dẫn động toàn thời gian (AWD) khác gì so với 4WD?

AWD là hệ thống hoàn toàn tự động, không cần người lái chuyển chế độ, phù hợp đường phố và đường trơn trượt. Trong khi đó, 4WD (bán thời gian hoặc thường xuyên) thường mạnh mẽ hơn khi off-road, nhưng kém linh hoạt khi chạy đô thị.

2. Xe dẫn động toàn thời gian có hao xăng hơn không?

Có, do cả 4 bánh luôn được cấp lực nên AWD thường tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn so với FWD hoặc RWD. Tuy nhiên, nhiều hãng đã cải tiến công nghệ, giúp AWD tiết kiệm nhiên liệu hơn trước.

3. Xe nào phù hợp dùng hệ dẫn động toàn thời gian?

Xe SUV, CUV, xe sang và xe thể thao thường được trang bị AWD để tăng độ bám đường, an toàn và mang lại cảm giác lái ổn định.

4. Subaru có trang bị dẫn động toàn thời gian không?

Hầu hết các mẫu xe Subaru (Forester, Outback, Crosstrek, WRX…) đều được trang bị hệ thống Symmetrical AWD – dẫn động 4 bánh toàn thời gian đối xứng, mang lại khả năng vận hành cân bằng và ổn định trên mọi địa hình.

Subaru và lợi thế dẫn động toàn thời gian Symmetrical AWD

Subaru va loi the dan dong toan thoi gian Symmetrical AWD — Subaru và lợi thế dẫn động toàn thời gian Symmetrical AWD

Trong khi nhiều hãng xe chỉ trang bị dẫn động toàn thời gian (AWD) cho một số phiên bản cao cấp, thì Subaru lại tạo nên sự khác biệt: tất cả các mẫu xe Subaru đều được trang bị hệ dẫn động Symmetrical AWD tiêu chuẩn.

Công nghệ này giúp phân bổ lực kéo cân bằng giữa bốn bánh, tối ưu khả năng bám đường và ổn định thân xe trong mọi điều kiện — từ đường trơn trượt, khúc cua gắt cho đến địa hình gồ ghề. Đây chính là lý do Subaru luôn được giới yêu xe đánh giá cao về độ an toàn và cảm giác lái chắc chắn.